Έντονες αντιδράσεις στον χώρο της φαρμακευτικής αγοράς προκάλεσαν οι δηλώσεις του αναπληρωτή υπουργού Υγείας, κ. Μάριου Σαλμά, την Παρασκευή, στον ραδιοφωνικό σταθμό ΒΗΜΑ FM, για απάτη στον χώρο του φαρμάκου από κυκλώματα φαρμακαποθηκών και φαρμακείων.
Συγκεκριμένα, ο κ. Σαλμάς ανέφερε ότι «Τα φάρμακα που είναι σε μερική έλλειψη, για την ακρίβεια σε περιορισμένη διάθεση είναι 70 σκευάσματα, τα οποία στο σύνολο τους είναι εξαγώγιμα. Ζήτημα ένα-δυο να μην είναι εξαγώγιμα. Αυτόματα προκύπτει και θα ανακοινώσω και στοιχεία τη Δευτέρα που θα φανούν πόσα εισήχθησαν από την εταιρεία τη συγκεκριμένη που έχει το συγκεκριμένο σκεύασμα και πόσα εξήχθησαν. Όταν μιλάμε για φάρμακα που μπορεί να εξήχθη το 30% αυτών που εισήχθη, μιλάμε για πρόβλημα που δημιουργείται από τις παράλληλες εξαγωγές.
Το πρόβλημα δεν είναι η τιμή που ενοχλεί την επιχείρηση να φέρει το φάρμακο και να το διαθέσει διότι προφανώς θα το είχε αποσύρει. Αιτήσεις αποσύρσεων για το 80% των εταιρειών που έχω δει, σήμερα θα ολοκληρώσω, δεν έχουμε. Και εκεί που είχαμε σε μια εταιρεία που είχε δυο ορφανά φάρμακα που εγράφησαν εκατοντάδες σελίδες και ειπώθηκαν χιλιάδες λόγια ότι αποσύρονται δυο μοναδικά φάρμακα, δεν αποσύρθηκαν.
Μια φαρμακαποθήκη παίρνει φάρμακα που πραγματικά έπεσαν περισσότερο οι τιμές σε σχέση με τη Γερμανία και τα εξάγει στη Γερμανία. Οπότε όταν ένα φάρμακο έχει 10 ευρώ εδώ στην Ελλάδα και στη Γερμανία έχει 20, τη διαφορά αυτή που τη μοιράζεται ο φαρμακέμπορος της Ελλάδας με τον Γερμανό προκειμένου να αποφύγουν την επανεξαγωγή σκευασμάτων από τις φαρμακαποθήκες, βρήκαν το προηγούμενο διάστημα έναν τρόπο διαφορετικό προκειμένου να το λύσουν το πρόβλημα. Πήγαιναν απευθείας στα φαρμακεία και πωλούσαν φάρμακα. Όμως οι φαρμακαποθήκες, μερικές εξ αυτών προσαρμόστηκαν σε αυτό. Και έβγαλαν κάτι τύπους με κάτι βαλιτσάκια στα φαρμακεία και ξαναμάζευαν πάλι τα φάρμακα. Και τα ξαναεξήγαγαν."
Και συνέχισε: "Έχω ενημερώσει και τον πρόεδρο του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου. Του έδειξα στοιχεία, ονοματεπώνυμα για να μην ξανακούσω κανέναν να λέει ότι δεν μας λένε ονοματεπώνυμα και στοιχεία. Θα τους τα στείλω και επίσημα. Σε ελέγχους πέντε φαρμακαποθηκών που έγιναν τον τελευταίο χρόνο και κυρίως το τελευταίο διάστημα που ελέγχουμε την αγορά είναι πάνω από 500 φαρμακεία. Προσέξτε με πέντε φαρμακαποθήκες. Σκεφτείτε όταν ολοκληρώσουμε και τις ελέγξουμε όλες.
Να μην ανησυχεί κανένας πολίτης. Δεν θα λείψει κανένα φάρμακο, σας το λέει ο αρμόδιος αναπληρωτής υπουργός που έχει την ευθύνη του φαρμάκου. Ακόμα κι αν κάποια εταιρεία αποφασίσει- που δεν έχω αυτή την εικόνα- ότι θέλει να αποσύρει ένα φάρμακο, να είναι καλά η κρατική φαρμακαποθήκη, ο IΦΕΤ που φέρνει αυτή τη στιγμή πάνω από 600 φάρμακα."
Σε ό,τι αφορά στον ΕΟΦ, ο κ. Σαλμάς επισήμανε πως "Επειδή άκουσα και τον πρόεδρο του ΕΟΦ να μιλάει ότι υπήρξαν πέρσι πέντε αποσύρσεις 25 αναντικατάστατων φαρμάκων. Αυτό είναι λάθος. Διότι στον πίνακα των 25 αναντικατάστατων φαρμάκων που έχω, τα πέντε πρώτα είναι κολλύρια. Επομένως για να μην μπερδεύουμε τον κόσμο επειδή είναι τεχνικό θέμα το φάρμακο, το αναντικατάστατο είναι σχετικό. Σας λέω ότι δεν δημιουργεί κανένα θεραπευτικό κενό."
Πανελλήνιος Φαρμακευτικός Σύλλογος
Άμεση ήταν η απάντηση του Πανελληνίου Φαρμακευτικού Συλλόγου, ο οποίος τόνισε: "Μεγάλη δημοσιότητα έχει πάρει το σοβαρό θέμα των ελλείψεων φαρμάκων το οποίο ταλαιπωρεί ασθενείς και φαρμακοποιούς.Υπογραμμίζουμε ότι:
Α) Το πρόβλημα των ελλείψεων οφείλεται κυρίως στις ανεπαρκείς ποσότητες που διαθέτουν προς την αγορά οι πολυεθνικές εταιρείες.
Β) Στην επιβολή πλαφόν στις παραδόσεις φαρμάκων, πάλι από τις εταιρείες
Γ) Σε προβλήματα παραγωγής
Δ) Σε προβλήματα που έχουν δημιουργήσει τα αλλεπάλληλα δελτία τιμών
Ε) Σε εξαγωγές λόγω διαφοράς τιμής αφού τα φάρμακα στην Ελλάδα είναι τα φθηνότερα της Ευρώπης.
Σε ό,τι αφορά την εμπλοκή ολίγων φαρμακείων σε πωλήσεις προς τις αποθήκες με σκοπό την εξαγωγή, τονίζουμε ότι είναι απλή παρωνυχίδα στο πρόβλημα των ελλείψεων. Σε ποσοστό είναι μικρότερο του 1% των εξαγωγών.
Καλούμε τον αναπληρωτή Υπουργό κ. Μάριο Σαλμά και τον πρόεδρο του ΕΟΦ να ασχοληθούν με το δάσος και όχι με τα δεντράκια. Οι μέχρι σήμερα παρεμβάσεις δημιουργούν μόνο σύγχυση."
Πανελλήνιος Σύλλογος Φαρμακαποθηκάριων
Στο θέμα, όμως, τοποθετήθηκε και ο Πανελλήνιος Σύλλογος Φαρμακαποθηκάριων, ο οποίος επισήμανε τα εξής:
1. Οι ελλείψεις δεν οφείλονται στις εξαγωγές. Τούτο άλλωστε διαπιστώνεται και από το δελτίο τύπου του ΕΟΦ. Ανεξαρτήτως τούτου όσοι παρανόμησαν (φαρμακαποθήκες και φαρμακεία) καλύτερο είναι να τιμωρηθούν άμεσα, παρά να λοιδωρούνται δυο κλάδοι, οι οποίοι στηρίζουν τον ημιθανή ΕΟΠΥΥ
2. Εντύπωση προκαλεί η εμμονή του Υπουργού να υποβαθμίζει συνεχώς τη συμμετοχή της βιομηχανίας στη δημιουργία ελλείψεων. Άλλωστε αυτή την άποψη του την μετουσίωσε σε πράξη τιμωρώντας "παραδειγματικά" 8 πολυεθνικές εταιρείες που βρέθηκαν να προμηθεύουν με μειωμένες ποσότητες με το" εξοντωτικό" πρόστιμο των 5000 ευρω σε καθεμία απ αυτές, όταν ταυτοχρόνως στέλνει σωρηδόν ελέγχους σε φαρμακεία και φ/θηκες
3. Για πολλοστή φορά θα υπενθυμίσουμε ότι ο ΠΣΦ ήταν αυτός που κατήγγειλε τις παράνομες πρακτικές δυο φ/θηκων και κάποιων φαρμακείων και πίεσε την πολιτεία για τη δημιουργία ελέγχων. Συνέπεια τούτου δε θα επιτρέψουμε στην τακτική της "λάσπης στον ανεμιστήρα" κατά των 125 μελών μας, σε κανέναν όσο ισχυρός κι αν αισθάνεται.
4. Ηθικός αυτουργός των εξαγωγών των φαρμακείων είναι η πολιτεία και οι βιομηχανίες με την πρακτική που τόσα χρόνια ακολουθούν, παρότι τους είχαμε προειδοποιήσει σχετικά εδώ και 2 χρόνια. Πιο συγκεκριμένα, αλήθεια ποιος πουλούσε 70 ή 80 τεμάχια σε ένα φαρμακείο όταν την ίδια στιγμή σε φ/θηκες που εφοδιάζουν 500 φαρμακεία έστελνε 2-3 κουτάκια, αν όχι η βιομηχανία? Αλήθεια ποιος εξαθλίωσε τα φαρμακεία αφήνοντας τα απλήρωτα επί 4 μήνες και μειώνοντας συνεχώς τα ίδια κεφάλαια τους με αλλεπάλληλες (και συχνά αλλοπρόσαλλες) μειώσεις τιμών, οδηγώντας τα στον προθάλαμο του Κορυδαλλού, αν όχι η πολιτεία?
5. Μια και περί ελλείψεων ο λόγος, ας μας πει ο κ. Υπουργός αν οι φαρμακαποθήκες και τα φαρμακεία είναι υπεύθυνοι για τις αιτήσεις απόσυρσης που κατατίθενται στον ΕΟΦ, αν αυτοί είναι που εκβιάζουν τους ασθενείς απαιτώντας προκαταβολικές πληρωμές. Ας μας πει αν ο νόμος που ο ίδιος θέσπισε περί δίμηνης πίστωσης, τηρείται απ τις βιομηχανίες και τέλος ας μας πει γιατί καθημερινά γίνονται διορθώσεις "εν κρυπτώ" στο δελτίο τιμών και όχι νέες αναρτήσεις αυτού. Τέλος ας μας πει αν προτίθεται να ελέγξει τη βιομηχανία για μια σωρεία παραβατικών συμπεριφορών της (ελλειπής εφοδιασμός, εφαρμογή ποσοστώσεων, μειωμένες πιστώσεις κλπ)η αν είναι στα πλαίσια του “στρατηγικού σχεδιασμού του” ο αφανισμός 12000 Ελληνικών φαρμακείων και 125 Ελληνικών φαρμακαποθηκών και η άνευ όρων παράδοση της αγοράς σε 15-20 πολυεθνικούς ομίλους.
Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων
Ο Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων ενημερώνει σχετικά με το θέμα των ελλείψεων και των αποσύρσεων φαρμάκων ότι δεν υπάρχει κίνδυνος για τη δημόσια υγεία και ότι έχει ήδη μεριμνήσει για τη συνέχιση της διάθεσης των αναντικατάστατων φαρμακευτικών προϊόντων ώστε να μη δημιουργηθεί θεραπευτικό κενό.
Πιο συγκεκριμένα σε ό,τι αφορά τις ελλείψεις:
Ο ΕΟΦ, προκειμένου να αντιμετωπίσει τις αναφερόμενες ελλείψεις προβαίνει συνεχώς σε ενέργειες και λήψη μέτρων, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του, τα οποία συνοψίζονται σε:
- Απαγόρευση παράλληλων εξαγωγών φαρμάκων όταν αυτές γίνονται σε βάρος της εγχώριας επάρκειας - το μέτρο είναι σε ισχύ για 71 φάρμακα.
- Επιβολή κυρώσεων σε φαρμακευτικές εταιρείες για μειωμένη διάθεση προϊόντων -πρόσφατη εισήγηση του ΕΟΦ προς το Υπουργείο Υγείας για επιβολή κυρώσεων σε 8 φαρμακευτικές εταιρείες.
- Ελέγχους για εντοπισμό παράνομης εξαγωγικής δραστηριότητας από φαρμακεία - διερευνάται πιθανή συμμετοχή 275 φαρμακείων.
Θα πρέπει όμως να σημειωθεί ότι βασική αιτία των ελλείψεων αποτελεί η οικονομική κρίση που λόγω έλλειψης ρευστότητας και περιορισμού των πιστώσεων έχει δυσχεράνει τις εμπορικές συναλλαγές μεταξύ εταιρειών – φαρμακαποθηκών – φαρμακείων, ζητήματα για τα οποία ο ΕΟΦ δεν έχει σχετική αρμοδιότητα.
Σε ό,τι αφορά τις αποσύρσεις φαρμάκων από την ελληνική αγορά παρουσιάζεται αύξηση το 2012, (203 σκευάσματα, έναντι 99 το 2011, σε σύνολο 12.500 αδειοδοτημένων φαρμάκων), εκ των οποίων τα 25 είναι μοναδικά (κυρίως κολλύρια και αντιϊικά φάρμακα) και από αυτά μόνο τα 3 είναι αναντικατάστατα (οιστρογόνο, ειδική ανοσοσφαιρίνη και ενέσιμο αντιβιοτικό). Ο ΕΟΦ έχει ήδη προχωρήσει σε διαδικασία έκτακτης εισαγωγής, όπως έχει ήδη κάνει για ορισμένα αναντικατάστατα ορφανά φάρμακα.
Τέλος, θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι αποσύρσεις αυτές οφείλονται κυρίως στο γεγονός των χαμηλών τιμών που έχουν λάβει τα φάρμακα στη χώρα μας. Οι μειώσεις των τιμών ήταν αναγκαίες για τον εξορθολογισμό της φαρμακευτικής δαπάνης και συνακόλουθα για τη βιωσιμότητα της Κοινωνικής Ασφάλισης.
