Στην απελευθέρωση της αγοράς μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων μέσω του διαδικτύου προχωρεί από 1ης Ιουλίου ο ΕΟΦ. Σύμφωνα με απόφαση του Οργανισμού, η οποία αναμένεται να δοθεί στη δημοσιότητα έως το τέλος του μήνα, επιτρέπεται η πώληση φαρμάκων -για τα οποία δεν απαιτείται ιατρική συνταγή (ΜΗΣΥΦΑ)- και καλλυντικών από τα ηλεκτρονικά φαρμακεία. Τα παραπάνω αναφέρει σε ρεπορτάζ της στην εφημερίδα ΗΜΕΡΗΣΙΑ η Ελένη Πετροπούλου.
Και συνεχίζει:
Μοναδική προϋπόθεση για την απόκτηση άδειας πώλησης τέτοιων σκευασμάτων από τα online φαρμακεία είναι η ύπαρξη και φυσικού καταστήματος. Η ίδια απόφαση υποχρεώνει τα online φαρμακεία να ενημερώνουν τον ΕΟΦ για τα φάρμακα τα οποία διαθέτουν (λίστα σκευασμάτων) καθώς και τις πωλήσεις τους
Στην πράξη, με την απόφαση του ΕΟΦ αναμένεται να «νομιμοποιηθούν» τα διαδικτυακά φαρμακεία που σήμερα λειτουργούν εκτός κανονιστικού πλαισίου. Στη χώρα μας υπολογίζεται ότι λειτουργούν περίπου 750 διαδικτυακά φαρμακεία με τον ΕΟΦ να εκτιμά ότι με τη νέα απόφαση, ο αριθμός αυτός θα αυξηθεί και θα διαμορφωθεί μεταξύ 1.000 - 1.400. Η απόφαση του ΕΟΦ για την πώληση ΜΗΣΥΦΑ μέσω διαδικτύου έρχεται σε συνέχεια σχετικής Κοινοτικής Οδηγίας (2011/62) που αναφέρεται στην πώληση εξ αποστάσεως στο κοινό. Σύμφωνα με την Οδηγία, τα φάρμακα αυτά πωλούνται διαδικτυακά, εφόσον «το φυσικό ή νομικό πρόσωπο που διαθέτει τα φάρμακα είναι εγκεκριμένος ή εξουσιοδοτημένος να προμηθεύει φάρμακα στο κοινό και εξ αποστάσεως».
Την ίδια στιγμή, έρευνα του Εργαστηρίου Ηλεκτρονικού Εμπορίου (ELTRUN) του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών για την καταγραφή, ανάλυση και αξιολόγηση των ηλεκτρονικών φαρμακείων στην Ελλάδα καταδεικνύει ότι τέσσερις στους δέκα Έλληνες online καταναλωτές το 2014 αγόρασαν από ηλεκτρονικό φαρμακείο κάποιο προϊόν προσωπικής φροντίδας (π.χ. καλλυντικά), ενώ τρεις στους δέκα βιταμίνες και συμπληρώματα διατροφής. Οι δύο αυτές κατηγορίες, παρότι εμφανίστηκαν πολύ πρόσφατα είναι μεταξύ των 15 μεγάλων κατηγοριών για online αγορές στην Ελλάδα, όσον αφορά τη συχνότητα αγοράς. Μάλιστα η κατηγορία βιταμίνες/ συμπληρώματα διατροφής είναι μεταξύ των πέντε κατηγοριών με τη μεγαλύτερη ανάπτυξη το 2014 σε σχέση με το 2013. Πιο αναλυτικά, η μελέτη -με υπεύθυνη την Δρ. Κατερίνα Φραϊδάκη- η οποία ανέλυσε 210 ηλεκτρονικά φαρμακεία, κατέδειξε ότι:
Παρά το μέγεθός της (υπολογίζονται οι ετήσιες πωλήσεις να ξεπερνούν τα 75 εκατ. ευρώ) η συγκεκριμένη αγορά χαρακτηρίζεται από «ανωριμότητα», αφού το βασικό εργαλείο πώλησης είναι οι μεγάλες εκπτώσεις και άρα υπάρχουν σοβαρά προβλήματα στην κερδοφορία των περισσότερων ηλεκτρονικών φαρμακείων.
Οι κύριοι λόγοι για τους οποίους οι Έλληνες επιλέγουν ένα online φαρμακείο είναι οι κυρίως οι τιμές και οι προσφορές. Όμως, αρχίζει και εμφανίζεται σταδιακά μια σχετική ωριμότητα των online αγοραστών, οι οποίοι δίνουν σημασία στην παράδοση (28%), ταχύτητα στην εξυπηρέτηση (22%), ευκολία εύρεσης προϊόντων (21%) και στη σωστή πληροφόρηση (10%). Όσον αφορά τη μελέτη ανάλυσης των 210 ηλεκτρονικών φαρμακείων, καταδεικνύονται δύο αντίρροπες τάσεις. Τουλάχιστον το 25% των ελληνικών ηλεκτρονικών φαρμακείων λειτουργεί με τις βέλτιστες διεθνείς πρακτικές και προσφέρει ολοκληρωμένες υπηρεσίες στους καταναλωτές, εφάμιλες αυτών που βρίσκονται σε κορυφαία γνωστά sites του εξωτερικού. Παράλληλα, όμως, για το 10% υπάρχουν σοβαρά ερωτήματα νόμιμης λειτουργίας, αφού δίνουν πολύ λίγα τυπικά στοιχεία της επιχειρηματικής δραστηριότητας (π.χ. ΑΦΜ, διεύθυνση κ.λπ.), ενώ το 15% έχουν σοβαρά θέματα λειτουργίας ως ηλεκτρονικά καταστήματα. Άρα το 25% των online φαρμακείων θα είχε σοβαρά προβλήματα σε περίπτωση ουσιαστικής αξιολόγησης/ πιστοποίησης από σχετικό φορέα.
Τα προϊόντα τα οποία πωλούν τα ηλεκτρονικά καταστήματα, τα οποία όπως αναμενόταν αφορούν κυρίως συμπληρώματα διατροφής, καλλυντικά φυτικής προέλευσης και λιγότερα ομοιοπαθητικά. Όπως και στην συντριπιτική πλειοψηφία των ηλεκτρονικών καταστημάτων η έμφαση δίνεται σε επώνυμα προϊόντα τα οποία είναι ιδιαίτερα γνωστά στο ευρύ κοινό.
Τα ελληνικά ηλεκτρονικά φαρμακεία δίνουν μεγάλη έμφαση στην εξυπηρέτηση και στην υποστήριξη μετά την πώληση, αφού το 50% κάνουν αποστολές στο εξωτερικό, ενώ 1/5 εξυπηρετούν άμεσα τον πελάτη από απόσταση (π.χ. άμεση τηλεφωνική επαφή). Η συντριπτική πλειοψηφία των ηλεκτρονικών φαρμακείων έχει πληροφορίες για τα συστατικά, 3/4 αξιοποιούν τα κοινωνικά δίκτυα για να βρουν και ενημερωσουν τους Online καταναλωτές και 1/3 λειτουργούν εξειδικευμένα Blogs για πιο ενεργή συμμετοχή/εμπλοκή των αγοραστών. Αυτά βέβαια -τονίζεται στη μελέτη - συνεπάγονται σημαντικές επενδύσεις σε θέματα ψηφιακού μάρκετινγκ ή/και σε εξειδικευμένο προσωπικό, που σε συνάρτηση με τις πολύ χαμηλές τιμές πώλησης δημιουργεί σημαντικά θέματα στην οικονομική βιωσιμότητα.
Τέλος, πέρα από τις μεγάλες εκπτώσεις στις τιμές (που ήδη αποδεικνύεται ιδιαίτερα προβληματικό για την κερδοφορά αλλα και την εμπιστοσύνη των καταναλωτών) ήδη καταγράφονται σταδιακά τρεις νέες τάσεις που ήδη είναι γνωστές σε πιο ώριμες ηλεκτρονικές αγορές άλλων προϊόντων, όπως περισσότερες εξατομικευμένες υπηρεσίες και ψηφιακή συνεργασία των online φαρμακείων με τους επώνυμους προμηθευτές.
